پروتوتایپ نمونه اولیه نسخه یک محصول است و از آن بهعنوان نمونه اولیه و ارزان محصول استفاده میشود تا به بررسی ویژگیها یا شناسایی نقایص و بهبود نسخه نهایی کمک میکند. البته برخورداری از تمام ویژگیهای نهایی نرمافزار در مورد آنها الزامی نیست. همچنین نمونههای اولیه فرصتی را فراهم میکند تا بازخوردهای ارزشمند ذینفعان، شرکا یا مشتریان را در مورد محصول جمعآوری کنند و از آنها برای سازگاری محصول با نیازهای جدید استفاده نمایند. در این مقاله قصد داریم درباره کاربردهای پروتوتایپینگ برای طراحی اپلیکیشن صحبت نماییم همچنین میتوانید با مطالعه مقاله مهمترین و کلیدی ترین نکات طراحی اپلیکیشن را بدانید درباره نکات مهم هنگام طراحی اپلیکیشن اطلاعات مفیدی را کسب کنید.
پروتوتایپینگ در واقع مدل مقیاس کوچکی از برنامه پیشنهادی ایجاد میکند که پس از هر بار تکرار به مشتری ارائه میشود. او به ارزیابی نمونه اولیه پرداخته و بازخوردهای خود را در مورد اینکه آیا مطابق با تقاضای وی تولید شده یا نیاز به تغییر دارد را اعلام خواهد کرد.
پس از کسب رضایت مشتری از نمونه اولیه، تدوین کنندگان نمونه اولیه، توسعه نرمافزار را شروع کرده و آن به مدل نهایی تبدیل میکنند. این مدل زمانی مفید است که مشتری از الزامات دقیق قبل از شروع پروژه آگاهی نداشته باشد، یا اینکه محصول پیچیده باشد و محصولی مشابه در بازار وجود نداشته باشد.
چرا نمونهسازی اهمیت دارد؟
پروتوتایپینگ در دستیابی به محصول نهایی به ما کمک میکند. درواقع، هدف نهایی از ساخت آن، ایجاد نمونه اولیه آزمایشی برای کاربر است. این نمونه به ما میگوید که محصول برای کاربر نهایی تا چه میزان قابل استفاده و ارزشمند است. همچنین میتوان اطلاعاتی در مورد کاربرد واقعی محصول و رفع عیب احتمالی جمعآوری کرد. در واقع پروتووتایپینگ برای طراحی اپلیکیشن مانند یک بازرسی نهایی پیش از انتشار است که میتواند ایرادات و باگهای احتمالی را نشان دهد.
ابزار نمونهسازی چیست؟
ابزاری است که به ایجاد محصول با سرعت بیشتر و نیز کارآمدتر کمک میکند. نمونههای اولیه درواقع ویترین ایدههای شما هستند و با استفاده از آنها میتوانید چگونگی طراحی را تغییر دهید. امروزه، مشتریان به دنبال نمونههای اولیه تعاملی هستند تا نمای کلی از طراحی، تعاملات و ایدهها را ببینند.
انواع پروتوتایپها
روشهای پروتوتایپینگ و تکنیکهای نمونهسازی اولیه را میتوان بهصورت نمونههای اولیه دورانداختنی و تکاملی طبقهبندی کرد.
- نمونههای اولیه دورانداختنی:
از آنجا که نمونههای اولیه برای آگاهی از نیازهای مشتری تولید میشود و تمرکز آنها بر درک نیازهای نامشخص است، به این روند، نمونهسازی سریع نیز گفته میشود؛ زیرا هدف از تولید آن صرفاً درک ویژگیها است و در روش سیستماتیک، نمیتوان زمان را برای تولید پروتوتایپ هدر داد. این نمونهها پس از تعیین الزامات، دیگر به کار نمیآیند و سیستم نهایی با استفاده از دیگر مدلهای فرآیندی ادامه مییابد.
از مزایای این روش میتوان بهسرعت تکمیل نمونه اولیه اشاره کرد. شایانذکر است که در این روش کاربر فقط بر روی یک جنبه از سیستم متمرکز میشود و درنتیجه بازخورد وی دقیقتر خواهد بود.
- نمونههای اولیه تکاملی:
در نمونهسازی تکاملی اولیه، ابتدا نمونه اولیه با توجه به مشخصات دریافت شده ساخته میشود و سپس برای اجرای ویژگیهای نامشخص در مراحل بعدی، تغییر مییابد. پسازآن به مشتری نشان داده میشود تا او اصلاحات موردنظر خود را ارائه دهد. برای تاثیرگذاری بیشتر، همگام با آغاز نمونهبرداری اولیه، از رویکرد سیستماتیک استفاده میشود تا تکامل سیستم نهایی در چارچوب سیستماتیک روی دهد.
مزیت این نمونهسازی آن است که ارائه سیستم با سرعت بیشتر انجام میگیرد و کاربر با سیستم تعامل خواهد داشت و بدین ترتیب نیازهای کاربر برآورده میشود.
- نمونهسازی افزایشی
در این مدل، نیازهای محصول نهایی به قطعات کوچکتر تقسیم بندی شده و هر قسمت بهعنوان نمونه اولیه جداگانه تولید میگردد. درنهایت، تمام قطعات ادغام و به محصول نهایی تبدیل میشوند.
- نمونهسازی سریع
این نوع نمونه اولیه به طور عمده برای برنامههای وب استفاده میشود که شامل سه مرحله است:
- نمونه اولیه که با صفحات ایستا ایجاد میشود و متشکل از صفحات HTML است.
- با استفاده از لایه خدمات، پردازش داده شبیهسازی میشود.
- در آخرین مرحله، خدمات اجرا میگردد.
چه زمانی از مدل پروتوتایپینگ استفاده کنیم؟
هدف اصلی نمونهسازی رضایت مشتری و اجرای تمام نیازهای او در سیستم نهایی است. نکته اینجا است که مشتری بهطور معمول نمیتواند تمام نیازمندیهای خود را بهیکباره و بهگونهای واضح بیان کند. نمونهسازی روشی کارآمد برای درک نیازهای مشخص و نامشخص مشتری است.
پروتوتایپینگ برای طراحی اپلیکیشن بهترین رابط بهحساب میآید و موجب افزایش تعامل با مشتری شده و به توسعه دهنده کمک میکند تا بداند که کاربر از سیستم چه انتظاراتی دارد.
مراحل نمونهسازی
در کار پروتوتایپینگ برای طراحی اپلیکیشن رویکرد خاصی وجود دارد که مراحل آن در زیر آمده است:
- ارتباطات
در این مرحله لازم است که توسعهدهندگان برای گردآوری اطلاعات با مشتری ارتباط برقرار کنند. در ابتدا ممکن است، هدف نرمافزار و حوزه تعاریف کمی مبهم باشند و درعینحال ممکن است الزامات کاملاً شناخته شده باشد. درنهایت، پس از تجزیه و نیازسنجی مشتری، توسعه دهندگان شروع به ساخت نمونه اولیه مینمایند.
- ساخت نمونه اولیه
پس از شروع مرحله ساخت، هدف از کاربرد نمونه اولیه و ویژگیهای سیستم نهایی معین میشود. شایان ذکر است که این مرحله به لحاظ هزینه کم در ساخت اولیه و بالا بردن سرعت تولید نمونه اولیه حائز اهمیت است. میتوان برای بهبود سرعت کار، از الزاماتی که متناسب با علاقهمندی مشتری نیستند، صرف نظر نمود.
- ارزیابی مشتری
پس از مرحله ساخت، نمونه اولیه در قالب یک نرمافزار نهایی به مشتریان نشان داده میشود. مشتری آن را به لحاظ الزامات مدنظر خود، ارزیابی خواهد کرد و در صورت تایید، توسعه دهندگان تولید نسخه کامل را شروع میکنند.
- تکرار نمونه اولیه
در صورتی که الزامات مورد نظر مشتری در ساخت نمونه اولیه برآورده نشده باشد، توسعه دهنده آن را اصلاح یا در صورت نیاز تکرار خواهد کرد. بدین ترتیب، نمونه اولیه تا زمانی که رضایت مشتری به دست آید، تکرار خواهد شد.
- به کاراندازی نرم افزار
زمانی که هدف از ساخت نمونه اولیه تامین شد، نرمافزار با استفاده از مدلهای فرآیندی دیگر توسعه یافته و به مشتری تحویل داده میشود.
مزایای مدل پروتوتایپینگ
ازجمله مزایای مدل نمونه اولیه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- دریافت سریع بازخورد مشتری، موجب تسریع و تسهیل روند توسعه و همچنین درک بهتر از الزامات و نیازهای مشتریان خواهد شد.
- نمونههای ساخته شده را میتوان برای پروژههای دیگر هم استفاده کرد.
- هرگونه ناکارآمدی و خطا را بهسرعت میتوان تشخیص داد.
معایب مدل پروتوتایپینگ برای طراحی اپلیکیشن
گذشته از مزایای جذاب مدل نمونه اولیه، این فرآیند معایبی هم دارد که در ادامه به آن اشاره میکنیم:
- این فرآیند بسیار زمانبر است و تا زمان تامین نیازهای مشتری، ممکن است چندین بار تکرار شود.
- مشتری ممکن است تصویر واضحی از الزامات خود نداشته باشد و به دلیل تعامل زیاد با مشتری، انجام آن فقط با مشتریان متعهد امکانپذیر است.
- سرعت تولید نمونه اولیه بهگونهای است که ممکن است موجب اتخاذ تصمیمات ضعیف توسعه دهندگان در طی مراحل توسعه و درنهایت تاثیرگذاری بر محصول نهایی شود.
نتیجه گیری
مدل نمونه اولیه درواقع روش آزمون و خطا محسوب میشود و بیشتر زمانی به کار میرود که مشتری در مورد ویژگیهای محصول، درک شفافی نداشته باشد. گاهی نیز مشتری ایده کلی در مورد محصولی که میخواهد تولید کند را دارد، ولی از ویژگیهای دقیق یا الزامات جزئی آن آگاه نیست. به همین خاطر به انتخاب نمونه اولیه محصول مبادرت میورزد.